NICOLA TESLA - Ιδιοφυής επιστήμονας, εφευρέτης και ιδιαίτερη προσωπικότητα

Ο Νίκολα Tesla υπήρξε ένας μεγαλοφυής  επιστήμονας, γνωστός κυρίως για την προώθηση των εφαρμογών της ηλεκτρικής ενέργειας. Είναι εκείνος που επέβαλε το εναλλασσόμενο ρεύμα για την παραγωγή, μεταφορά και χρήση της ηλεκτρικής ενέργειας,  με τη μορφή είτε μονοφασικού είτε τριφασικού ρεύματος, για την αξιοποίηση του οποίου επινόησε συσκευές όπως ο μετασχηματιστής, η ηλεκτρογεννήτρια και ο ηλεκτροκινητήρας. Κατασκεύασε γεννήτρια ακτίνων-Χ  διατυπώνοντας παράλληλα τους κινδύνους  που σχετίζονται με την απρόσεκτη χρησιμοποίησή τους- και το πηνίο Tesla, εφεύρε το  υψίσυχνο ρεύμα και τη λυχνία φθορισμού  και ασχολήθηκε με την ασύρματη μεταφορά της ηλεκτρικής ενέργειας. Παρ’ όλον ότι  ο Marconi στηριζόμενος στις εφευρέσεις του  Tesla κατασκεύασε το ραδιόφωνο, για το  οποίο το 1909 του απονεμήθηκε το βραβείο  Nobel της Φυσικής, τελικά το 1943 το Ανώτατο Δικαστήριο των Η.Π.Α. αποφάνθηκε ότι  εφευρέτης του ραδιοφώνου είναι ο Tesla και  όχι ο Marconi.

Ο Tesla γεννήθηκε το 1856 σε ένα χωριό  της Κροατίας, επαρχίας τότε της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας, από γονείς σερβικής  εθνικότητας. Ήδη από την εποχή των γυμνασιακών του σπουδών ενδιαφέρθηκε για τον  ηλεκτρομαγνητισμό. Θέλησε να σπουδάσει Φυσική και παρακολούθησε για κάποιο  χρονικό διάστημα μαθήματα στην Ανωτάτη  Πολυτεχνική Σχολή του Γκρατς και αργότερα στη Φυσικομαθηματική Σχολή της Πράγας. Αλλά προβλήματα οικονομικά και υγείας τον ανάγκασαν να εγκαταλείψει τις ανώτατες σπουδές χωρίς να αποκτήσει ποτέ πτυχίο. Ενώ εργαζόταν ως τεχνικός σχεδιαστής  στο Κεντρικό Τηλεγραφείο της Βουδαπέστης, απεστάλη στο Στρασβούργο για να επισκευάσει τον εκεί ηλεκτρικό σταθμό, στον  οποίο είχε σημειωθεί έκρηξη κατά την επίσκεψη του Κάιζερ Γουλιέλμου Α’. Η επιτυχής αποκατάσταση της βλάβης είχε ως αποτέλεσμα να του προταθεί να συνεργασθεί με  τον Edison.

 Ο Thomas Edison το 1884, όταν ο Tesla  έφτασε στις Ηνωμένες Πολιτείες, είχε τη γενική αναγνώριση ιδιαίτερα μετά την εφεύρεση της λυχνίας πυρακτώσεως. Έτσι η υποδοχή που του επιφύλαξε δεν ήταν πολύ ενθαρρυντική, καθώς φοβόταν ότι οι εφευρέσεις του Tesla και ιδιαίτερα η χρησιμοποίηση  του εναλλασσόμενου ρεύματος, θα καταργήσουν τη σπουδαιότερη ανακάλυψή του τη  λυχνία πυρακτώσεως, η οποία, βέβαια, μόλις σήμερα αντικαθίσταται σταδιακά από τις  ηλεκτρονικές λυχνίες. Μετά από μια σύντομη παραμονή στα εργαστήρια του Edison ο  οποίος αντιμετώπισε με ιδιαίτερη καχυποψία και εκμεταλλεύτηκε τον νεαρό μετανάστη, ο Tesla αναγκάστηκε να αποχωρήσει και  να στηριχθεί στις δικές του δυνάμεις, αναζητώντας επενδυτές για να επιτύχει την τελειοποίηση της παραγωγής και των εφαρμογών του εναλλασσόμενου ρεύματος. Αντιμετώπισε, όμως, πόλεμο από τους ανταγωνιστές του ο οποίος έφθασε μέχρι την καταστροφή, το 1895, του εργαστηρίου του στη  Νέα Υόρκη από εμπρησμό το εργαστήριό  του. Παρόλα αυτά, δεν πτοήθηκε από την  κακόβουλη αυτή ενέργεια και καθώς τα πάντα είχαν καταγραφεί στη φωτογραφική του  μνήμη, συνέχισε να ασχολείται με τις εφευρέσεις του. Το 1900 επινόησε την ασύρματη  μεταφορά της ηλεκτρικής ενέργειας και των  ηλεκτρομαγνητικών κυμάτων. Σκοπός του  ήταν να εγκαταστήσει ένα παγκόσμιο σύστημα επικοινωνίας για ασύρματη μεταφορά παντός είδους πληροφοριών, ένα σχέδιο  που πραγματοποιήθηκε μόλις στα τέλη του  20ου αιώνα. Σ’ αυτά τα πλαίσια περιλαμβάνονται και τα σχέδια για ένα ραδιοελεγχόμενο πλοιάριο που παρουσίασε στο Αμερικανικό Πολεμικό Ναυτικό.

Το 1935 αποκάλυψε στους δημοσιογράφους ότι το 1898 είχε προκαλέσει σεισμό στην περιοχή του εργαστηρίου του στη Νέα Υόρκη και ότι θα μπορούσε να αυξήσει το μέγεθός του κατά βούληση. Ασχολήθηκε, παράλληλα, και με καθαρά θεωρητικά θέματα της Φυσικής όπως  η δυναμική θεωρία της βαρύτητας, η θεωρία για την κατασκευή ιπτάμενης μηχανής,  η προώθηση της οποίας στηρίζεται σε ιόντα,  ενώ δημοσίευσε και κριτική για τη θεωρία  της Σχετικότητας.

Στη δεκαετία του 1910 ο Tesla εθεωρείτο  ένας αποτυχημένος επιχειρηματίας ένα «καμένο χαρτί» γιατί ήταν ανίκανος να εκμεταλλευτεί εμπορικά τις εφευρέσεις του. Κατά τη  διάρκεια του Α’ Παγκοσμίου Πολέμου οι  Πεζοναύτες ανατίναξαν τις συσκευές μετάδοσης σημάτων του Tesla για να μην χρησιμοποιηθούν από Γερμανούς κατασκόπους.  Θεωρείτο πάντα παρείσακτος ως αμφισβητίας του αμερικανικού τρόπου ζωής αν και  ο ίδιος ήταν περήφανος για την αμερικανική υπηκοότητα που του είχε απονεμηθεί. Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο όταν το 1921 του  προτάθηκε από τη Σοβιετική Ένωση να εργαστεί για τον «ένδοξο ρωσικό λαό» αρνήθηκε μη θέλοντας να προδώσει τη δεύτερη πατρίδα του παρά τα όσα είχε υποστεί.  Το 1924 φαίνεται ότι συμμετείχε στην κατασκευή της «ακτίνας θανάτου» μιας εφεύρεσης με την οποία ασχολήθηκε μέχρι το τέλος της ζωής του και ιδιαίτερα από τη στιγμή που οι Ναζί απειλούσαν να κατακτήσουν  όλο τον πολιτισμένο και μη κόσμο.

Ο Tesla υπήρξε μεγαλοφυής, εκκεντρικός, μα αμφιλεγόμενη προσωπικότητα. Είχε  άνεση με το κοινό στο οποίο παρουσίαζε τις εφευρέσεις του με τη νοοτροπία μάγου. Μιλούσε άνετα, εκτός από τη μητρική  του τα Σερβοκροατικά, πέντε γλώσσες. Έπασχε από μικροβιοφοβία και φορούσε πάντα γάντια, όταν δε γευμάτιζε στο ξενοδοχείο Waldorf-Astoria χρησιμοποιούσε 18  πετσέτες με τις οποίες σκούπιζε και καθάριζε σχολαστικά πιάτα, ποτήρια και μαχαιροπίρουνα. Δεν είχε εμπιστοσύνη σε κανέναν και έκρυβε τις σκέψεις του ακόμα και  από τους στενότερους συνεργάτες του. Είχε  ελάχιστους φίλους μεταξύ των οποίων και  τον διάσημο συγγραφέα Mark Twain. Παρά το ότι εθεωρείτο περιζήτητος γαμπρός απέφευγε συστηματικά τις γυναίκες, χωρίς να  είναι μισογύνης ή ομοφυλόφιλος, πιστεύοντας ότι ένας επιστήμονας πρέπει να ασχο-λείται αποκλειστικά με το έργο του. Κατά  καιρούς ασχολήθηκε με τον μυστικισμό,  τον πνευματισμό, τη θεοσοφία, τη μεταφυσική, ενώ κάποτε δέχθηκε επιδράσεις από  την Ινδική φιλοσοφία οπότε άρχισε να χρησιμοποιεί σανσκριτικές λέξεις για όρους της  Φυσικής. Πίστευε στην ύπαρξη εξωγήινης  ζωής και κάποτε ανακοίνωσε ότι επικοινώνησε με κατοίκους του Άρη και της Αφροδίτης. Τα τελευταία 10 χρόνια της ζωής του  έζησε απομονωμένος σε μια σουίτα δύο  δωματίων στον 33ο όροφο του ξενοδοχείου New Yorker. Λάτρευε τα λευκά περιστέρια τα οποία τάιζε συστηματικά και περίμενε  καθημερινά την επίσκεψη ενός συγκεκριμένου περιστεριού με το οποίο είχε συνδέσει  τη ζωή του. Όταν κάποια στιγμή το περιστέρι αυτό πέθανε πέθανε και ο Tesla. Μετά τον  θάνατό του οι Αμερικανικές μυστικές υπηρεσίες κατέσχεσαν όλο το αρχείο του γιατί  υπήρχε η φήμη ότι περιείχε στοιχεία για την  κατασκευή καινούριων όπλων.

Στον Tesla οφείλεται όσο σε κανέναν  άλλο η ανάπτυξη της σύγχρονης τεχνολογίας της ηλεκτρικής ενέργειας. Παρ’ όλ’ αυτά  το όνομά του είναι στις ημέρες μας άγνωστο  στο ευρύ κοινό, παρά το ότι στις εφευρέσεις  του στηρίζεται, κατά μεγάλο μέρος, ο σημερινός τρόπος ζωής.

ΠΗΓΗ: Δ.Μεντζαφός, Ομ.Καθηγητής ΓΠΑ, Περιοδικό ΤΡΙΠΤΟΛΕΜΟΣ, τεύχος 31